Mbo-studenten voelen zich niet gehoord door beleidsmakers of onderzoekers. Er is ook nauwelijks meerjarig onderzoek naar de mentale gezondheid van deze studenten. Daardoor is deze groep en de ernst van eventuele problemen vaak niet goed zichtbaar voor beleid.
Deze studenten willen wel degelijk gehoord worden, het liefst via gesprekken. Dat concluderen het RIVM en het Amsterdam UMCUniversitair Medisch Centrum na een eerste onderzoek naar de mentale gezondheid van mbomiddelbaar beroepsonderwijs-studenten.
Uit dit onderzoek blijkt ook dat in deze groep de onzekerheid over zichzelf en de toekomst, door de corona-epidemie is versterkt. De studenten voelden zich in deze periode vaker somber, eenzaam en opgesloten. Ook misten ze sociaal contact en sport.
Quote: “Ik heb veel stress ervaren, en omdat ik niks in de planning had staan, kon ik mezelf niet afleiden van die stress. Eenzaam was het ook. Ik heb ook talloze keren een mentale instorting gehad, waar ik mij enorm machteloos en depressief voelde.” (student mbo4)
Nauwelijks gezien door politiek en media
Verder vonden ze dat ze ook nauwelijks gezien zijn door de politiek en media, bijvoorbeeld in persconferenties over corona. Het gebrek aan aandacht stapelt op het gebrek aan waardering dat mbomiddelbaar beroepsonderwijs-studenten al voelden.
Quote: “Ik raakte in het begin ook heel erg geïrriteerd omdat het natuurlijk altijd bij die persconferenties ging over hbohoger beroepsonderwijs, middelbare scholen, universiteiten, en dan dacht ik wel van […] ja, jongens, wat is dit? […] Als er iets belangrijks is, dan hoor ik het van school, want ik hoef er niet vanuit te gaan dat ik het van het RIVM of van premier Rutte hoor.” (student mbo4)
Weinig vertrouwen in toekomst
Deelnemers aan dit onderzoek gaven aan dat het wegvallen van praktijkvakken en/of stage hen onzeker maakte, bijvoorbeeld voor hun toekomst op de arbeidsmarkt. Deze onzekerheid komt boven op de zorgen die zij al hadden over sociale ongelijkheid, het vinden van een woning en de klimaatcrisis.
Quote: “En hoe ga je dat straks doen als je bent geslaagd? Want dan moet je een baan hebben, die verwachten wel van jou dat je alles begrijpt. Als je dat dan niet begrijpt omdat je zoveel hebt gemist…” (student mbo4)
Over het onderzoek
De onderzoekers spraken tussen mei 2021 en maart 2022 met bijna 200 studenten en 35 docenten, onderwijsondersteuners en/of teamleiders van mbo-opleidingen in heel Nederland. 8 studenten waren ook betrokken bij de analyse en het opstellen van de aanbevelingen. Juist omdat al snel duidelijk was dat het benaderen van mbo-studenten met uitgebreide vragenlijsten weinig inzicht geeft, is gekozen voor een ander type onderzoek. De onderzoekers hebben dit beschreven in een aparte factsheet over monitoren bij mbo-studenten. Het RIVM heeft het onderzoek uitgevoerd in opdracht van het ministerie van VWSMinisterie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
