De overstromingen deze zomer in Limburg maakten één ding duidelijk: ons land moet zich schrap zetten voor de gevolgen van het veranderende klimaat. Het roer moet om. Onze eigen natuur is hierbij dé bondgenoot als oplossing voor een hoogwateraanpak met de gezamenlijke liefde van alle betrokkenen voor het unieke Zuid-Limburgse landschap. Vijf natuur- en landschapsorganisaties hebben daarom de handen ineengeslagen om samen met iedereen die het Geul- en Gulpdal een warm hart toedraagt, het tij te keren. De Postcode Loterij omarmt hun plan en stelt 2 miljoen euro beschikbaar, dankzij haar deelnemers.
Met dat geld gaan de initiatiefnemers de komende drie jaar laten zien dat natuurlijke oplossingen, zoals het versterken van hellingbossen en het laten meanderen van beken, helpen bij hoogwaterveiligheid. De ambitie is dat zoveel mogelijk mensen daaraan meedoen; iedereen kan een hoogwaterambassadeur worden. De financiële bijdrage van de Nationale Postcode Loterij zal vooral worden ingezet voor het organiseren en begeleiden van activiteiten voor het inspireren, motiveren en activeren van de Limburgse regio, studies, de ontwikkeling en productie van communicatiematerialen, mediaankoop, etc. Daarnaast gaat ruim 1 miljoen euro in een speciaal fonds voor het stimuleren en financieren van lokale initiatieven. De samenwerkende partijen gaan aan de slag met de uitwerking en verwachten in de lente van 2022 de publieke start te doen.
De natuur kan op allerlei manieren bijdragen aan hoogwaterveiligheid in Limburg. Zodat regendruppels langer worden vastgehouden op de plek waar ze vallen, dieper de bodem intrekken en water dus letterlijk vertraagd. Overal liggen kansen. Van natuurvriendelijke oevers, de aanleg van hagen, akkerland veranderen in grasland en opvang van water in de stedelijke tuinen. En natuurlijk ruimte voor meandering in de beekdalen. Daarvoor is het cruciaal dat de kennis en het enthousiasme van burgers, boeren, bedrijven en overheden om te werken met natuur als bondgenoot zoveel mogelijk wordt meegenomen in dit project. Het project start in het Geul- en Gulpdal in het heuvellandschap van Zuid-Limburg waar de recente wateroverlast dwingt tot een snelle aanpak. De oplossingen van lokale initiatieven kunnen daarmee de inspiratiebron zijn voor alle overheden in heel Nederland waar ook geworsteld wordt met het hoge water.
Om dit voor elkaar te krijgen, kiezen de initiatiefnemers voor drie strategieën die elkaar versterken en gelijktijdig van start gaan:
- Men werkt aan een grote beweging van hoogwaterambassadeurs; mensen maken het verschil. Er zijn al zoveel goede ideeën, vaak zijn zij op zoek naar samenwerkingspartners, naar kennis of naar financiering. Iedereen mag en kan ambassadeur worden. Men bouwt een community en zorgt ervoor dat meedoen vanzelfsprekend is.
- Men laat zien dat het kan. Al jaren werkt men aan natuurvriendelijke hoogwateraanpak en klimaatbuffers. Men heeft heel veel voorbeelden en kennis over hoe slimme natuurlijke oplossingen onderdeel zijn van de verdediging tegen hoog water. Specifiek voor het Geul- en Gulpdal maakt men een praktische visie; wat kun je waar doen en wat levert dat op? Hoe kun je het stroomgebied nog robuuster en sterker maken? De initiatiefnemers hebben hier al ervaring mee opgedaan in andere gebieden zoals de Maascorridor in Venlo, het Belgische deel va het Geuldal en in Kempen-Broek op de grens van Nederlands en Belgisch Limburg en Noord-Brabant.
- Men gaat aan de slag. Iedereen met een goed idee hiervoor mag aankloppen. Een speciaal fonds wordt gevuld met 1 miljoen euro. Van boeren tot agrarische natuurverenigingen, burgers met en zonder groene vingers, terreinbeheerders en maatschappelijke organisaties tot lokale verenigingen: iedereen is welkom om zijn groene plan voor het Geul- en/ of Gulpdal in te dienen.
