Op 1 januari 2020 start de rechtbank Limburg met het Schuldenloket. Het Schuldenloket moet er toe leiden dat mensen met schulden eerder worden gezien en gehoord, zodat er ook gemakkelijker gewerkt kan worden aan een passende oplossing.
Het Schuldenloket is een initiatief van rechtbank Limburg en is tot stand gekomen in samenwerking met de Kredietbank Limburg, de gemeenten Weert, Roermond, Sittard-Geleen en Maastricht. Doel van het Schuldenloket is om in een vroeg stadium zicht te krijgen op mensen met schulden en te achterhalen wat hun achtergrond is. Door de vroegsignalering kan er effectieve professionele schuldhulpverlening worden aangeboden en samen met de schuldenaar worden gewerkt aan een schuldenvrije toekomst.
Een grote groep mensen kan zich moeilijk staande houden in onze vaak ingewikkelde samenleving. Zij krijgen te maken met een opeenstapeling van problemen (met geld, met de overheid, met relaties). Die problemen vertalen zich ook vaak in juridische procedures. De rechtbank ziet deze mensen terug in vrijwel alle soorten juridische procedures die bij de rechtbank worden gevoerd. Doorgaans draagt een beslissing van de rechter niet bij aan een structurele oplossing, maar kan daardoor het probleem zelfs vergroten. Voor deze groep, waarbij vaak sprake is van meervoudige problematiek, vormen schulden vrijwel altijd een dominant probleem. Zonder de aanpak van de schuldenproblematiek is de kans op succesvolle aanpak van andere problemen (vrijwel) nihil. Daar wil de rechtbank verandering in brengen. Rechtbank Limburg wil naar eigen zeggen niet bijdragen aan het probleem, maar aan de oplossing.
Rechters kunnen vanuit alle rechtsgebieden burgers naar het Schuldenloket doorverwijzen als in de rechtszitting blijkt dat er sprake is van een (mogelijke) schuldenproblematiek. Mensen met schulden komen 6,5 keer vaker in aanraking met Justitie, dus de rechtbank is naar verwachting een goede locatie om te starten met hulp via doorverwijzing. Een kwetsbare groep mensen wordt door middel van het laagdrempelig doorverwijssysteem eerder in beeld gebracht.
De rechter kan iemand vanuit de zitting doorverwijzen naar de schuldenfunctionaris. De schuldenfunctionaris is een medewerker van de rechtbank. Die gaat vervolgens met de betrokkene in gesprek. Doel van het gesprek is vaststellen of er inderdaad sprake is van problematische schulden en of de betrokkene geholpen wil worden. Als beide vragen met ja worden beantwoord, dan maakt de schuldenfunctionaris een afspraak met de schuldhulpverlening van de gemeente waar betrokkene woont. Een medewerker van het schuldenloket zal zichtbaar aanwezig zijn bij rolzittingen van de kantonrechter. Voor de overige zittingen is hij op afroep beschikbaar. Deze werkwijze is vergelijkbaar met die van het mediationbureau.
Het Schuldenloket start als een pilot op 1 januari 2020. De organisaties Plangroep en Kredietbank Limburg en de gemeenten Maastricht, Roermond, Sittard-Geleen en Weert hebben meegedacht over de opzet. Alle gemeenten in Limburg hebben inmiddels aangegeven mee te zullen doen. Er zal tussentijds worden geëvalueerd hoe de pilot loopt en hoe het gaat met de doorverwijzingen en het vervolg daarop bij de gemeenten. Na 1 jaar, in januari 2021, wordt de pilot geëvalueerd.
