Het RS(respiratoir syncytieel)-virus (respiratoir syncytieel virus) is een veelvoorkomend verkoudheidsvirus. Vooral jonge kinderen en kwetsbare ouderen kunnen hier ernstig ziek van worden. Na de invoering van de coronamaatregelen in februari 2020 ging er nauwelijks RS-virus rond en bleef de gebruikelijke winterpiek in besmettingen in de winter van 2020/2021 weg.
Toen de meeste maatregelen in juni 2021 stopten, namen de besmettingen en ziekenhuisopnames door het RS-virus sterk toe. Met als gevolg een ongebruikelijke piek in de zomer van 2021.
Uit onderzoek van het RIVM blijkt, dat deze ongebruikelijke zomerpiek mogelijk komt doordat de Nederlandse bevolking minder antistoffen had tegen het RS(respiratoir syncytieel)-virus. Vooral volwassen lijken als eerste weer besmet te zijn na het opheffen van de meeste coronamaatregelen.
Ook onderzoek in Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk liet zien dat er meer mensen ziek werden door het RS-virus. Mogelijk doordat mensen minder met het virus in contact kwamen door de coronamaatregelen. Maar hoe nam de immuniteit tegen het RS-virus af door de coronamaatregelen, en zou dat de zomerpiek kunnen verklaren? Dit is onderzocht met bloedmonsters van het PIENTER-coronaonderzoek.
PIENTER-coronaonderzoek meet immuniteit tegen corona
Het PIENTER-coronaonderzoek kijkt sinds 2020 naar de immuniteit tegen het SARS(severe acute respiratory syndrome)-CoV(coronavirus)-2-virus. Daarvoor meet deze RIVM-studie de antistoffen van de Nederlandse bevolking. Van 558 deelnemers aan deze studie zijn de bloedmonsters verder onderzocht op antistoffen tegen het RS-virus. Deze deelnemers zijn willekeurig gekozen en tussen de 1 en 89 jaar oud.
Bloedmonsters met elkaar vergeleken
De onderzoekers keken naar de aanwezigheid van IgG(Immunoglobulin G)-antistoffen tegen het Fusie-eiwit van het RS-virus. Deze antistoffen helpen het RS-virus onschadelijk te maken. De onderzoekers vergeleken bloedmonsters van 558 deelnemers die op drie verschillende momenten werden afgenomen in:
- Juni 2020 – een paar maanden na de invoering van de coronamaatregelen.
- Februari 2021 – ongeveer 1 jaar na het laatste normale RS-virusseizoen.
- Juni 2021 – enkele weken na opheffing van de coronamaatregelen en de start van de stijging van ziekenhuisopnames van patienten met RS-virus.
De vergelijking van de bloedmonsters liet zien hoe de immuniteit tegen het RS-virus veranderde tijdens de coronapandemie.
Daling antistoffen, stijging bij kleine groep
Tussen het 1e en 3e meetpunt daalden de IgG-antistoffen tegen het Fusie-eiwit voor bijna alle leeftijdsgroepen significant. Alleen bij de groep tussen de 31 en 40 jaar was de daling niet significant. Mensen van 71 jaar en ouder hadden de meeste IgG-antistoffen. Maar bij 9 van de 558 (1,6%) van de deelnemers stegen de IgG-antistoffen, waarschijnlijk door blootstelling aan het RS-virus. Deze mensen waren allen ouder dan 30.
Start toename RS-virus bij volwassenen?
De stijging bij de kleine groep deelnemers van boven de 30 jaar is opvallend. Dit zou kunnen betekenen dat volwassenen als eerste weer besmet werden met het RS-virus, toen de coronamaatregelen in juni 2021 werden losgelaten. Volwassenen zijn al vaker met het RS-virus in contact geweest dan jonge kinderen. Daardoor krijgen ze meestal geen ernstige klachten en komen ze ook niet in het ziekenhuis. We hebben aanwijzingen gevonden dat het virus weer meer is rondgegaan in Nederland na het opheffen van de maatregelen. De afgenomen immuniteit kan gezorgd hebben voor de opvallende zomerpiek.
Bevindingen staven met extra tijdpunten en nieuwe bloedmonsters
Het is duidelijk, dat het monitoren van antistoffen helpt bij het begrijpen waarom we in 2021 een afwijkende zomerpiek zagen en wie er weer als eerste besmet raakten. Het onderzoek gaat verder om deze voorlopige uitkomsten met extra tijdpunten en nieuwe bloedmonsters te kunnen onderbouwen. De onderzoekers bekijken dan ook welke mensen als eersten weer een infectie oplopen met het RS-virus.
